"බොක්ස්" ගැන තව ටිකක්.........

http://www.boondi.lk/
“බොක්ස්" යනු සිනමා ශාලාවක් තුළ චිත‍්‍රපටයක් නැරඹීම සඳහා විශේෂයෙන්ම සකස් කළ ආසන දෙකක් හෝ තනි යුගලාසනයක් සහිතව තනන කුඩා කුටි විශේෂයයි. මෙය දියුණු කලාවන් සහිත යුරෝපීය සමාජාවකාශයක් තුළ නම් අතිශය පෞද්ගලික නැරඹීම් කුටියක් විය හැකි වුව ද ලාංකීය අර්ථයෙන් වෙනස් තැනෙක ස්ථාන ගත වන්නකි. අගනුවර හෝ වෙනත් නගර තුළ පොදුවේ මෙය සිරුරේ ශෘංගාර කලාප පිළිබඳ කුහුල් සිතැති අහිංසක පෙම්වතුන්ගේ සිට ගණිකාවකගේ පහස විඳීමට ලොල් ඕනෑම වයස් ප‍්‍රමාණයක පුද්ගලයෙකු පෙම්වතියක හෝ ලිංගික ශ‍්‍රමික ගැහැණියක හා වසංවන තැනෙකි. චාලකගේ නාට්‍ය පුරාම ඇත්තේ මේ අවකාශයට ගණිකාවක කැඳවාගෙන යනු ලබන රජයේ සේවකයෙකු මුහුණදෙන සිදුවීමකි. ඒ මොහොතේ ශාලාවේ තිරගත වන්නේ “පරසතු මල්" චිත‍්‍රපටයයි. නාට්‍යයේ අපූර්වත්වය වන්නේ චිත‍්‍රපටයේ හඬ පටය හා නාට්‍ය පාත‍්‍රයාගේ රංගය සම්මිශ‍්‍රණය කිරීම වන අතර, එය මෝස්තරකාරී කලවම්කිරීමකින් ඔබ්බට විහිදී යන්නේ නාට්‍ය හා බද්ධවීම මතිනි. මෙහිදී ගණිකාව කුඩා කල තම පියා හා මෙම චිත‍්‍රපටය නැරඹූ මතකය ඔස්සේ බොනී මහත්තයා ගේ චරිතයට අනන්‍ය වෙයි. ඒ අතර ඇය රැ‍ඟෙන ආ මැදි වයසේ කාර්යාල සේවකයා උත්සුක වන්නේ තමාගේ කායික අවශ්‍යතාවය දෘඪ ලෙස ඉටුකර ගැනීමටය. නාට්‍යය ගලා යන්නේ ගැහැණිය චිත‍්‍රපටය හා අනන්‍යවීම ඊට බාධාවක් බවට දිගින් දිගටම පත්වෙද්දි හටගන්නා ගැටුම ඔස්සේ යි. තමාට ජීවිතයේ දී භෞතිකව හමුනොවන බොනී මහත්තයා නැමැති චරිතය ගැහැණියගේ ෆැන්ටසි වස්තුව වන විට, ඈ අභියස සැබෑ ලෙස හිඳින ගනුදෙනුකාර පිරිමි ශරීරය ඇයට බාධාකාරී වේ. ඇගේ ෆැන්ටසිය ඔහුට බාධාකාරී වේ. සුළු මොහොතක, සුළු අවකාශයක හට ගැනෙන මේ ද්වන්ධ ගැටුම තුළ නිරූපනය වන්නේ අතිශයින් දේශපාලනික සිදුවීමක සිරස්කඩකි. නගර ශෝභිනිය අතීතයේ දැරියක ලෙස පරසතුමල් නැරඹීමට කැඳවාගෙන විත් ඇත්තේ පියාය. එය බෙහෙවින් සංකේතාත්මක, සංකීර්ණ අරුත් දනවන මතක සිහිගැන්වීමකි. පියා විසින් හඳුන්වා දෙන ලෝකයෙහි ද අවසන අත්විඳින්නට ලැබෙන ලෝකයෙහි ද පරස්පරය හෙවත් "ෆැන්ටසිමය පිරිමියා" සහ "මුණගැසෙන ඇත්ත පිරිමියා" අතර වෙනස, ඇගේ ජීවිතයට හැරවුම් ලක්ෂයක් වී ඇත්තේ සිතූ පැතූ අයුරින් නොවේ. මෙය පුරුෂ බල කේන්ද්‍රීය දෘෂ්ටිවාදයෙන් හුස්ම ගන්නා සමාජයක, "ආශාවේ වස්තුව" වන ගැහැණිය සතු ඉරණමයි.

පරසතු මල් හි "බොනී මහත්තයා" යනු පාරම්පරික දේපළක් හිමි, අප‍්‍රමාණ නුරාවකින් දැවෙන රදළ සල්ලාලයෙකි. නමුදු ඔහුලේ සළෙල බව තුළ කිසියම් ආචාරධාර්මික බවක් ඇත. තම වලව් ගෘහය ආශි‍්‍රත ගැමි අවකාශයේ ඇහැට කනට පෙනෙන සිත් ගත් සියලු ස්තී‍්‍රන් දැපනයේ දමා ගන්නා හෙතෙම සංගීතයට හා සිතුවමට ලොල් කලාකාමියෙකු ද වෙයි. අනෙක් අතට ඔහු ගැහැණුන් ග‍්‍රහණය කර ගනුයේ බලහත්කාරීත්වයෙන් ම ද නොව පොළොඹවා ගැනීම ද මතිනි. එසේම ඔහුගේ වසඟයට නතු වීම ට ගමේ තරුණියන් තුළ ද අවිඥ්ඥානික ආශාවක් ඇතුවා මෙනි. නමුදු බොනී ගේ වඩාත්ම සිත් ගත් ගැහැණිය ඔහුව මායිම් නොකරයි. අවසන ඔහු මධුවිතටම ලොල්ව පරාජිත පේ‍්‍රම විප්පයෝගයක ගිලේ. කෙසේ වුව ඔහු කය පහසට ගත් තරුණියන්ට සිය දේපළින් භෞතික සංග‍්‍රහයක් ද කළේය. මෙය ඉඩකඩමින් කැරෙන තිළිණයක් විය හැකි මුත් එම මානුෂික අර්ථ දැක්වීමේ දෘෂ්‍යමානීය මොහොත පසු කළ හොත් වැඩවසම් සමාජ ස්ථරයක ලිංගික ශ‍්‍රම සූරාකෑමක් මත උපන් වරදකාරීබවින් ගැලවීමේ මගක් ලෙසද කියවිය හැකිය. චිත‍්‍රපටය දෙස බලා සිටිනා කය විකුණන පහළ පාන්තික ගැහැණියට බොනී මහත්තයා ෆැන්ටසියක් වන්නේ එම දෘෂ්‍යමාන මානුෂීය අරුත තුළ නොතිත්ව ගිළෙන බැවිණි. "බොනී මහත්තයගෙ ඇස් වල කඳුළු.... බොනී මහත්තය කියන්නෙ අඬන මිනිහෙක් නෙවෙයි. අඬන්නෙ ආදරේ හින්දා... එයා මං ළඟ හිටියනං ඇස් දෙකෙන් එක කඳුලු බිංදුවක් බිමට වැටෙන්ඩ මං ඉඩ දෙන්නෙ නෑ..." මෙවැන්නක් නාට්‍යයේ නගර ශෝභිනියගේ මුවට නැගෙන්නේ, පරසතු මල් කතා කරුවා සිය අවසාන විග‍්‍රයේ දී බොනීව තබන, සිතෙහි නැගි පරමාදරයක් වෙනුවෙන් උමතුවූ ආස්ථානයේ බලවත්කම මතය.

සිහින පෙම්වතා තිරයේ දකිනු හැකි ශාලාවට තමා කැඳවාගෙන ආ මිනිසා කෙරෙහි ඈ ගනුදෙනුකාර කමකට වඩා බැඳෙනුයේ තුති පූර්වක හැඟීමකිනි. ඇය ගණුදෙනුකාර පිරිමියා විසින් කුලී කාමරයකට රැ‍ගෙන නොගොස් සිනමා ශාලාවට රැගෙන විත් ඇත්තේ ඇගේ ගාස්තුව ලෙස රුපියල් හාර සියයක් වෙන් කළ පසු කාමර කුලිය ගෙවීමට මුදල් නැති නිසාය. එබැවින් ඔහු හැකි ඉක්මණින් තම කාර්යය කරගත යුතුය. ඒ සඳහා වහාම ඇය චිත‍්‍රපටයෙන් ගලවා ගත යුතුය. “පිළිවෙතින් පෙළගැසෙමු" යැයි ඉහළින් එන විකාර සහගත අණට ඉලක්ක වූ සමාජය කෙතරම් ආතතිගත දැයි යන්න මේ උත්සාහය තුළ ගොඩනැගෙන සංවාදය ඔස්සේ මතුවේ. ගනුදෙනුකාර පිරිමියා වුවද ජීවිතය විඳීම නොව විඳවීම ඉරණම වූ අවාසනාවන්තයෙකි. සැබැවින්ම ඔහුට ජීවිතයක් නැත. ජීවත් විය යුතු වන්නේ එදිනෙදා බිල්පත් ගෙවීම සඳහා ශ‍්‍රමය වැගිරවීමට ය. අවසන නිවසට යන මිනිස් රොඞ්ඩට බිරිඳගෙන් ලැබෙනුයේ සුවදායක කය පහසක් නොව උදේ සිට සවස්වන තුරු දරුවන් කරපින්නාගෙන නැගුණු වෙහෙසින් පීඩිත පරොසය. ගැහැණිය එක දිගට දරුවන් වැදීමේ උපකරණයක් බවට පත්කරන්නේ ද පිරිමියා ම විසිනි. මේ ලාංකේය සමාජ නියැදියක ඇත්ත කතාවය. එහෙත් එය බොරු යැයි කියන්නේ මතට, දුරාචාරයට තිත තබා සුබ අනාගතයක් පතා මයාවක ගිලී හිඳින්නේ අපම ය. අප තුළ ඇති නරක ගැන කතා නොකරන අපි නොමසුරුව අනෙකාගේ වනචරකමට තර්ජනය කරන්නෙමු. තම අවශ්‍යතාවය සපුරා ගන්නට දඟළන අතරතුරේ යාබද කුටියේ සිදුවන ලිංගික හැසිරීමට මේ පිරිමියා දොස්නගමින්, "යකෝ අපි ආවෙ වැදගත් විදියට චිත‍්‍රපටියක් බලන්ඩ. තොපි අවලං වැඩ කරනවා" යැයි සිදුරකින් බලමින් බැන වදින්නේ සමස්ත සමාජයේ ම සිල්වතේ නිරුවත ප‍්‍රකාශ කරමිනි.

"පරවුණු මල් වල සුවඳ අතීතේ- පරසතු මල් ළඟ විසිර ගියාවේ" ගීතය තිරයේ දිගහැරෙන අතර තුර එය නාට්‍යය හා සමාන්තර වන්නේ අපූරු ලෙසය. ගීතයට ඇලූම් කරන ගැහැණිය එය අවසන්වීමට මත්තෙන් පිරිමියාගේ බෑගයේ තිබු කඩදාසියක් ඇද ඔහුගේ පෑන ඉල්ලා සටහන් කර ගැනීමට උත්සාහ දරන්නීය. මෙය නාට්‍යය තුළ ප‍්‍රබල සංකේතීය ප‍්‍රකාශනයකි. ඇයට සම්පූර්ණයෙන් ගීතය ලියා ගැනීමට නොලැබේ. ඇය ලියූ කොටස දෙස බලයි. පිරිමියාට තරු විසිවේ. “මොකද්ද යකෝ මේ කළේ. මේක මගෙ පොඩි එකාගෙ උප්පැන්න සහතිකේ." මෙසේ ප‍්‍රහසන අවස්ථා එකින් එක පසුවෙයි. ඇය අවසන ඔහුගේ ඉල්ලීමට ඉඩ දී අසුනෙහි ඇලවේ. ඔහු කලිසම බුරුල්කොට ඇගේ සිරුර මත නැග ගනී. සැබැවින්ම ඇය ඔහුට ඉඩ සලසන ආකාරය තුළ පේ‍්‍රක්ෂකයාට ඇතිවන්නේ නිරායාස අනුකම්පාවකි. එහෙත් ඔහු තම අවශ්‍යතාවය සපුරා ගන්නට සැරසෙන විටදී ම චිත‍්‍රපටය නිමාවී ශාලාවේ විදුලි බුබුළු දැල්වේ. එසේ තියුණු හාස්‍ය රසයෙන් අනුන මතුපිට සිදුවීම් යට ඇත්තේ කුමක් ද? ශෝකාන්තයකි. අනෙක් අතට සමකාලීන ජීවිතයයි. කෙසේ වුව මේ ලියවිල්ල අසම්පූර්ණ කියවීමකි. ඒ, පිරමිඩාකාර සාගර අයිස් කන්දක මෙන්, දෘශ්‍යමානයෙන් ඔබ්බෙහි බොක්ස් හි යටි තලය විශාල බැවිනි.

 ___________________________________________________________________________
 
බොක්ස් හි ඇති සිදුවීම කෙටියෙන් විස්තර කරනවා නම්, එහි ඇත්තේ ගණිකාවක් සමග සිනමාහලක බොක්ස් අසුනකට යන පිරිමියෙක් ගැන සිදුවීමක්. නාට්‍යයේ සිදුවීම් දිගහැරෙන විට මේ පුද්ගලයා රජයේ සේවකයෙක්, මධ්‍යම පාන්තිකයෙක්, මාස් පඩි කාරයෙක් ලෙස ඔහුගේ චරිතය අපට දැනෙන්න පටන් ගන්නවා. ''බොක්ස්'' වචනයේ (මේ මොහොත තුල) පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම අපූරු කෙටි නාට්‍යයක්. එහි එන අත්දැකීම කෙටි නාට්‍යයකට ඉතාමත් උචිත අවස්ථාවක්. කොටින්ම නාට්‍යකරුවා විසින් තෝරාගෙන තිබෙන අවස්ථාවම නාට්‍ය රසය පිරී තිබෙන්නක්. ඔහු තම නාට්‍යයේ අකෘතිය සකස් කරගෙන තිබෙන්නේ අනුභූතියටම සරිලන පරිදි වීම විශේෂත්වයක්. නාට්‍යයේ අකෘතිය විසින් නාට්‍යකරුවා සන්නිවේදනය කිරීමට උත්සාහ ගන්නා අදහස් තීව්ර කරනවා. නාට්‍යයේ ඉදිරිපත් කිරීම තුල පසුබිමින් ගලා යන මහා සිදුවීම වන චිත්‍රපට දර්ශනයේ හඬ පටය, නාට්‍යකරුවා විසින් විටින් විට අපට ඇසීමට සළස්වනවා. එය සංකේතාත්මකව, නාට්‍යයේ යටිපෙල බිහි කිරීමට යොදාගෙන ඇති ආකාරය අතිවිශිෂ්ඨයි. එයම සිනමා තිරය මතින් ප්‍රක්ෂේපණය කෙරෙන ආලෝක කදම්භයන් දැක්වෙන දෘෂ්‍ය ප්‍රයෝගයක් ලෙස ද යොදාගෙන තමන් නොකියා කියූ දෙය තවතවත් ප්‍රබල කිරීමට ද චාලක අවස්ථාව තිබුණු බව මෙහිලා පැවසිය යුතුයි.

නාට්‍යයේ චරිතයන්ගේ දෙබස් අතරින් විටෙන් විට මතුවන චිත්‍රපටයේ දෙබස් අපට ඇසෙන්නේ, චිත්‍රපටයේ චරිත, නාට්‍යයේ චරිතයනට දක්වන ප්‍රතිචාර ලෙසයි. නාට්‍යයේ සිටින ගණිකාවගේ ආදරය හිමිකරගත් පරමාදර්ශී පෙම්වතා ඇයට හමුවන්නේ චිත්‍රපටය තුලදීයි. රිදී තිරයේ පෙම්වතාගේ හඬට, ඇය අප ඉදිරියේ හිඳිමින් ප්‍රතිචාර දක්වනවා. ''බොක්ස්'' තුල සිටින ගණිකාවට ප්‍රතිමුඛ වන සමාජයේ, බොනී මහත්තයා-හොඳ කෙනා හෙවත් මහා පොදු පුරුෂ ෆැන්ටසිය ඉදිරියේ දර්පණය තැබීමට චාලකට හැකිවී තිබෙනවා. ප්‍රචණ්ඩත්වය ෆැන්ටසිකරණය වීම සහ ෆැන්ටසියම නැවත පද්ධතිගත ප්‍රචණ්ඩත්වය බිහිකිරීමට දායක වීම දක්වා ගැඹුරක් දැනවීමට බොක්ස් සමත් වී ඇති බව මගේ නිගමනයයි.

නාට්‍යයේ පසුතලය නාට්‍යයේ අත්දැකීම සමග ගසට පොත්ත මෙන් බද්ධ වී තිබුණා මෙන්ම එය නවමු අත්දැකීමක් ද වුනා. එමෙන්ම ඔවුන් විසින්ම නිර්මාණය කරගත් වේදිකා තාක්ෂණයක් ද නාට්‍ය පුරාම දැකගන්නට ලැබුණා. නාට්‍යයේ රගපෑ සරත් කරුණාරත්න සහ සුදාරා රන්දිනී, විශිෂ්ඨ රංගනයන් සැහැල්ලුවෙන් ඉදිරිපත් කරමින් තම චරිත වෙත උපරිම සාධාරණය ඉටුකොට ඇති බව පැවසිය යුතුයි. තවත් වේදිකා නාට්‍ය කිහිපයකින් අප දැක ඇති සරත්, බොක්ස් හීදී අපට හමුවන්නේ වෙනස්ම කෙනෙකු ලෙසින්. ඔවුන් දෙදෙනාම තම චරිතයන්හි දිග පළල හඳුනාගෙන, හුදු හාස්‍යයට පිරිනැමෙන ගැලරියේ විසිල් අභිබවා නාට්‍ය වෙනත් සියුම් තැනකට රැගෙන යාමට සමත් වී තිබුණා.

''බොක්ස්'' තුලින් පිටතට එන හාස්‍යය මතුවන්නේ නාට්‍යයේ සන්දර්භය මත සිදුවන ගැටුමක් ලෙසයි. විටෙක එය සැබෑවටම සිදුවන්නක් ද යැයි ප්‍රේක්ෂකගාරයට සිතෙන තරමටම හාස්‍යජනක වෙනවා. එහෙත් එසැනින්ම අපට අප සමගම එකඟ වන්නට සිදුවෙනවා! මට සිතෙන පරිදි ''බොක්ස්''තුලදී සිදුවන්නේ සම්මුති සත්‍යය ඉදිරියෙන් ප්‍රේක්ෂකගාරයේ එකිනෙකා ගේ පෞද්ගලික සත්‍යය තැබීමයි. එවිට සිනහ සයුරක ගිලෙමින් නාට්‍ය නැරඹීම හැරෙන්නට වෙනත් විකල්පයක් ඉතිරි වන්නේ නැහැ. නාට්‍යයේ බොහෝ තැන් වලදී ප්‍රේක්ෂකාගාරය ''බොක්ස්'' රසවිඳින්නේ සාමූහිකවයි. නාට්‍යයට ප්‍රේක්ෂකයන් දක්වන ප්‍රතිචාර වල හැඩය තීරණය වීමට, ඔවුනොවුන් සජීවීව දක්වන පෞද්ගලික ප්‍රතිචාර තුලින් සිදුවන දිරිගැන්වීම් ද හේතුවෙනවා. ප්‍රතිඵලය වන්නේ සාමූහික සිනහවක්. එවිට නාට්‍යය අවසානයේ දී අපූරු දෙයක් සිදුවෙනවා නාට්‍යයේ සමස්ථය සඳහා තමන්ගේ ප්‍රතිචාරය විය යුත්තේ සිනහවක් ද සුසුමක් ද යන වග තීරණය කිරීමට ප්‍රේක්ෂකාගාරයට තමන්ගේ එහා පැත්තේ ඉන්න කෙනා දිහා බැලීමට සිදුවෙනවා. ඒ මොහොත වන විටත් ප්‍රේක්ෂකයන් වන අප සිටින්නේ අඩ අඳුරේ, තම තමන්ගේ බොක්ස් තුලට වී නිසා අප අසළ සිටින්නා අප දෙස හොරැහින් බැලූ බව අප දකින්නේ නැහැ. අප ද ඔහු දෙස බැලූ බව ඔහු දන්නේත් නැහැ.