මේ ලිපියේ කොටස්‌ දෙකකි. ප්‍රථම කොටස නාට්‍යවල දේශපාලන වැදගත්කම කැලණිය සරසවියට බලපාන ආකාරය ගැන කියයි. දෙවන කොටස නාට්‍යය උළෙලේ නාට්‍ය දෙකක්‌ පිළිබඳ කෙටි විවේචනයක්‌ කරයි.
කැලණි නාට්‍යය උළෙලේ දේශපාලන වැදගත්කම කුමක්‌ද?
අන්තගාමි හා බොළඳ දේශපාලන කටයුතුවල බරින් හෙම්බත් වීම මෙරට සරසවිවල පොදු තත්ත්වයකි. ගුරු සිසු දෙපිරිසම අධ්‍යයන කටයුතුවලින් හා පර්යේෂණවලින් ඉවත් කරන දීර්ඝ ප්‍රචණ්‌ඩ නිවාඩු මෙම හෙම්බත් වීමේ ප්‍රතිඵලයකි. කැලණිය මෙහිදී විශේෂ ස්‌ථානයකි. කණ්‌ඩායම් දෙකක්‌ පොර ඇනගත්ත ද මේ දෙකෙහිම චින්තනයේ කේන්ද්‍රීය අක්‌ෂය අන්තගාමී ජාතික චින්තනයයි. ව්‍යාජ දේශීය හර පද්ධතියයි. ජාත්‍යන්තර දැනුමෙන් පෝෂණය වීමට ඇති මාරාන්තික භයයි. අනෙක්‌ අවාසනාව වන්නේ මෙයට ප්‍රතිපක්‌ෂව මතුවන නග්න පශ්චාත් නූතනවාදයයි. එය නිර්මානුෂික ව්‍යාධියකි. ජනප්‍රිය සංස්‌කෘතියට කිරුළු පළන්දවන බරසාර හර පද්ධතියකින් තොර එදිනෙදා විනෝදාංශ බහුල මතවාදයකි. මේ දෙකට අතරමැද චින්තනමය බලපෑමක්‌ මතුකළ හැකි දේශපාලන, සංස්‌කාතික මැදිහත්වීමකට ප්‍රබල අවශ්‍යතාවක්‌ මතුවෙමින් පවතියි. එවැන්නක ඡායාමාත්‍ර පසුගිය සතියේ කැලණිය සරසවියේ ඇකඩමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ලා විසින් පැවැත්වූ නාට්‍යය උළෙලේ ගැබ් විය. එය විශ්ව විද්‍යාලය තුළ නැවතත් ප්‍රබුද්ධතාව පිළිබඳ බලාපොරොත්තු අවුලුවාලන සුළු වැදගත් සිදුවීමකි.
ඇන්ටන් චෙකොෆ්ගේ නාට්‍ය දෙකක්‌ නිෂ්පාදනය සඳහා තෝරා ගැනීම, රංජිත් ධර්මකීර්ති අශෝක හඳගම හා ආරියවංශ රණවීර යන කලාකරුවන්ට බුහුමන් දැක්‌වීම මෙන්ම ඇකඩමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ සංගමයේ පුරෝගාමියා සහ ප්‍රකට තරුණ නළුවකු වන තුමිදු දොඩංතැන්නට සම්මානයක්‌ පිරිනැමීම මේ උළෙලේදී සිදු කෙරුණු ප්‍රධාන කටයුතු තුනකි. මේවායේ මතුපිට අර්ථවලට ඔබ්බෙන් ඇඟවෙන වටිනා දේශපාලන අර්ථ දැකීමට තැත්කළ යුතුය. මෙබඳු කාලයක එම වටිනාකම් සුළුපටු නොවේ.
ප්‍රථමයෙන් චෙකොෆ්ව නැවත නිෂ්පාදනය කිරීමට දැරූ තැත විමසා බලමු. සිංහල නාට්‍යය වර්තමානයේ මුහුණදෙන එක්‌ ප්‍රධාන ෙ€දවාචකයක්‌ වන්නේ උසස්‌ ස්‌වතන්ත්‍ර නිර්මාණය නොවීමයි. එහි අනෙක්‌ පක්‌ෂය වන්නේ උසස්‌ සාහිත්‍යය ගුණාංගවලින් තොර පිරිවර්තන නාට්‍ය රැසක්‌ දිගින් දිගටම වේදිකාවට පැමිණීමයි. එබඳු සංදර්භයක චෙකොෆ් වැනි නාට්‍යකරුවකු වෙත අවධානය යොමු කිරීම අතිශයින්ම රැඩිකල් නූතනවාදී පියවර මන්දයත් මෙබඳු යුගයක්‌ තුළ නැවතත් මිනිස්‌ ජීවිතයේ ගැඹුරු අර්ථය මතුකර ලීම සඳහා රුසියන් සාහිත්‍යය තෝරාගැනීමේ අත්‍යාවශ්‍යය ඥානාන්විත පියවර ගැනීම පමා නොකළ යුතු බැවිනි. දෙවනුව හඳගම ධර්මකීර්ති හා රණවීර යන කලාකරුවන් යම් ගෞරවයකට පාත්‍රකිරීම වැදගත් තීන්දුවකි. මන්දයත් මෙරට විශ්වවිද්‍යාල වර්තමානයේ බොහෝ උගතුන් ඉදිරියේ බියෙන් සැඟවී යන තත්ත්වයක්‌ උද්ගත වී ඇති නිසායි. අද විශ්වවිද්‍යාලයට වඩා බාහිර උගතුන් අතින් ශාස්‌ත්‍රිය සේවයක්‌ කෙරෙන බව විධිමත්ව අධ්‍යයනයේ නිරතවන කවුරුත් පිළිගන්නා පොදු සත්‍යයකි. එය පිළිගනිමින් එම උගතුන්ට ගරුබුහුමන් කිරීමට කැලණිය සරසවියේ නාට්‍ය හා රංග කලා අංශය ගත් තීන්දුව පැසසිය යුතුය. එසේ මෙම ක්‍රියාව සෙසු අධ්‍යයන අංශවලින්ද ආදර්ශයට ගත යුතුය.
රණවීර, ධර්මකීර්ති හා හඳගම යන තිදෙන පිළිබඳ අප කාටත් විවිධ අදහස්‌ තිබේ. විවිධ විවේචන තිබේ. එහෙත් ඒ සියල්ල මධ්‍යයේ නොබිය එක්‌ දෙයක්‌ පැවසිය හැකිය. එනම් ඒ තිදෙනාගෙන් නාට්‍ය කලාවට තීරණාත්මක මෙහෙවරක්‌ සිදු වූ බවයි. මේ මෙහෙවර එක්‌ වැකියකින් සංක්‌ෂේපකොට පවසන්නේ නම් සිංහල නාට්‍යය වෙත ජාත්‍යන්තර අත්‍යාවශ්‍ය ය දැනුම සම්පාදනය කිරීමේ මෙහෙවර ලෙස හඳුන්වාලිය හැකිය. එම නිසා මෙම තිදෙනාට ගරුබුහුමන් දැක්‌වීම යන්නෙන් හැඟවෙන්නේ ව්‍යාජ ජාතික කලා චින්තනයට සාධාරණ අභියෝගයක්‌ එල්ල කිරීමයි.
තෙවනුව තුමිදු දොඩංතැන්නට පිදුණු සම්මානය දෙස බලමු. මෙහි වැදගත්කම පවතින්නේ එක්‌ පුද්ගලයකු හෝ නළුවකු සම්මානයකින් පිදීම තුළ නොවේ. මන්දයත් මෙබඳු යුගයක නළුවන් මෙන්ම සම්මානද අතිශය නොවැදගත් බහුල දේවල් වන බැවිනි. තුමිදු වසර හත අටකට පෙර පුරෝගාමි වූ වැදගත් කාර්යයක්‌ වර්තමානයේ පල දරා ඇති බැවිනි. ඒ කාර්යය නම් ඇකඩැමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ සංවිධානය නිර්මාණය කිරීමයි. ඒ යුගයේද කැලණිය තුළ අද මෙන්ම ව්‍යාජ, දේශපාලන තත්ත්වයක්‌ පැවතුණි. ඉතාමත්ම බිහිසුණු ශිෂ්‍ය ගැටුම් පැවතුණි. මේවායේ බුද්ධිමය පදනමක්‌ නොවීය. බොහෝ ශිෂ්‍යයෝ කිසිදු දේශපාලන මතවාදයක්‌ නැතත් දෙපිරිසකට බෙදී විනෝදාංශයක්‌ වශයෙන් ගහමරා ගත්හ. ව්‍යාජ වීර චරිත ලෙස මතුවීමට තැත් කළහ. තුමිඳු එබඳු අවකාශයක සුවිසල් කාර්යයකට පදනම දෙමින් මේ දෙපිරිස සමඟම සුහදත්වයෙන් කටයුතු කරමින් රංග කලාව සංවර්ධනය කිරීමට වෙහෙසුණේය. එහි ප්‍රතිඵලයක්‌ වශයෙන් බැට කෑවේය. අපහාසයට ලක්‌විය. එහෙත් තම වැයම අත්නොහලේය. වර්තමානයේ සරසවිවල ප්‍රචණ්‌ඩත්වය පිළිබඳ බොහෝ අය කථා කරති. සැලසුම්, යෝජනා, න්‍යාය, ප්‍රතිසංස්‌කරණ ගෙන එති. එහෙත් ඒ සියල්ල තේ පානයකින් නිමාකොට විසිර යති. නැවත නැවත ප්‍රචණ්‌ඩක්‌වය හිස ඔසවන විට පමණක්‌ රැස්‌ වෙති. වඳුරන් ගෙවල් තැනීමේ ක්‍රියාවලියට මෙය සමාන කළ හැකිය. තුමිඳු එවැනි කටින් බතල කොළ හිටවීමේ නොයෙඳුණු මැදිහත් කරුවෙකි. අරගල භූමියේ ගින්දර මැද ප්‍රායෝගික බරසාර කාර්යයකට පදනම දැමීය. පසමිතුරු බලවේග සියල්ල සමඟම ගනුදෙනුව මධ්‍යස්‌ථව දියුණු කළේය. දක්‌ෂයන් හඳුනාගත්තේය. අද මල් ඵල දරා ඇත්තේ ඒ දුෂ්කර කාර්යයි. මේ ක්‍රියාවලිය සංවර්ධනය කිරීමේදී බොහෝ අයගේ සහය ලැබීය. ප්‍රියංකර රත්නායක වැනි ආචාර්යවරු බැට කමින් එහි බර අදිති. මේ සියල්ලම සෙසු විශ්වවිද්‍යාලවලට පමණක්‌ නොව කැලණිය සරසවියටද මහඟු අදර්ශයකි.
අද විශ්වවිද්‍යාල පද්ධතිය තුළ පවතින බරපතළම ගැටලුව අන්තගාමී දේශපාලනය හා ප්‍රචණ්‌ඩත්වය නවතා ගැනීමයි. ඒ සඳහා ආචාර්යවරුන් හා සිසුන් ශාස්‌ත්‍රිය අරමුණු පෙරදැරිකොට ගනිමින් විධිමත්ව හා සාමූහිකව කටයුතු කළ යුතුය. ඇකඩමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ලාගේ දේශපාලන වැදගත්කම එයයි.
උසස්‌ අධ්‍යාපන ඇමැතිට හා අදාළ බලධාරීන්ට වචනයක්‌
ඇමතිතුමනි, උසස්‌ අධ්‍යාපනයේ තත්ත්වය ඉහළ දැමීමට ඔබලා නිතර කථා කරති. ප්‍රචණ්‌ඩත්වයට එරෙහිවීමේ වැදගත්කම මතුකරති. එම ක්‍රියාමාර්ග ප්‍රායෝගික තත්ත්වයට ගෙන ඒම සඳහා අගනා අවකාශයක්‌ ඔබට පෙන්වමි. ඒ කැලණියේ අකැඩමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ලාට හොඳ රඟහලක්‌ නිර්මාණය කර දීමයි. එය පමා නොකළ යුතු හදිසි වැදගත් පියවරකි. අනාගත විශ්වවිද්‍යාල සංවර්ධනය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය පියවරකි. දැනට නාට්‍ය පෙන්වන්නේ දේශන පැවැත්වෙන ප්‍රදාන ශාලාව වන ධර්මාලෝක ශාලාවේය. මෙය රංග ශාලාවක්‌ නොවන අතර, මෙම සරසවියේ ප්‍රධාන ශාලාවයි. මෙය රංග ශාලාවක්‌ බවට පරිවර්තනය කළ හැකිය. එවිට ප්‍රධාන ශාලාවක අවශ්‍යතාව පැනනගියි. දැනට නාට්‍ය පෙන්වීමේදී මෙන්ම වෙනත් ප්‍රසාංගික කටයුත්තක්‌ සිදු කිරීමේදී විශාල ප්‍රශ්නයකට මුහුණ දීමට සිදුවේ. එනම්, මෙහි පැවැත්වෙන දේශන වෙනත් ශාලාවලට මාරු කිරීමයි. එය අධ්‍යයන මානසිකත්වය බිඳ වට්‌ටන බහුතරයකට හිරිහැර කරන විධික්‍රමයකි. එ නිසා රඟහලක්‌ තැනීම පමා කළ යුතු නොවේ.
ඇකඩමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ලා නිර්මාණය වූ ආයතනයකි. එය සොයාගෙන දක්‌ෂයෝ කැලණියට පැමිණෙති. ජාතික නාට්‍ය රංගකලාව පෝෂණයට අත්‍යවශ්‍ය සාධකයක්‌ බවට මෙය පත්වී ඇත. එ නිසා මෙම ආයතනය ජාත්‍යන්තර මට්‌ටමට දියුණු කළ යුතුය. ඒ සඳහා චින්තනය සම්පාදනය කිරීමට අපි යුහුසුළු වෙමු. සෙසු පහසුකම් ලබාදීම පමානොකළ යුතුය.
"චෙරිඋයන" සහ "මුහුදු ලිහිණියා"
මෙම නාට්‍ය උළෙලේ නාට්‍ය හතරක්‌ රඟ දැක්‌වුනි. මෙයින් ජනේලයෙන් පනින්නද නාට්‍ය පිළිබඳ ප්‍රාමාණික විවරණයක්‌ දැනටමත් ලියෑවි ඇත. අනෙක ප්‍රවීණ නාට්‍යකරුවකුගේ නිර්මාණයකි. එය ආරාධිත එකක්‌ වන නිසා මෙම විචාරයට අදාළ කර නොගනිමු.
"චෙරි උයන" සහ "මුහුදු ලිහිණියා" හි වැදගත් කම විශ්ව සාහිත්‍යයේ ඉහළ තලය සමඟ ගනුදෙනුවක්‌ ඇරඹීමයි. රුසියන් සාහිත්‍යය කවරදාකටත් වඩා මේ යුගයේදී අපට සමීපය, අත්‍යවශ්‍යය, සාහිත්‍යයට මෙන්ම වේදිකාවටද එහි අවශ්‍යතාව එකබඳුය. චෙරි උයන මෙරට දශක ගණනාවක සිට විවිධාකාරයෙන් හැඩගැසුණු නාට්‍යයකි. මෙහි සිංහල පරිවර්තනම දෙකකි. එකක්‌ මැන්දිස්‌ රෝහණදීරගේය. අනෙක රංජිත් ධර්මකීර්තිගේය. ධර්මකීර්ති මහ ගෙදර යන නමින් චෙරි උයන නිෂ්පාදනය කළ අතර, චෙකොෆ් හා ස්‌ටැනිස්‌ලොවුස්‌කි පිළිබඳ වටිනා පතපොත ද පළ කළේය. ධර්මකීර්තිගේ මහගෙදර මම නොබැලුවෙමි. එහෙත් සෝමලතා සුබසිංහ රඟපෑ පසු කාලීන නිෂ්පාදනයක්‌ බැලුවෙමි. එම නිෂ්පාදනය සමඟ සසඳන විට කැලණියේ නිෂ්පාදනය හොඳ තත්ත්වයක තිබුණි. ආදුනිකයන් හා විෂය පිළිබඳ අඩු පහසුකම් සහිත පිරිසක්‌ වශයෙන් සලකතොත් මේ හොඳ තත්ත්වය ඉතාම හොඳ පදනමක්‌ බව අවංකවම කිව යුතුය. සියලුම නළුවන්ගේ දක්‌ෂතා සමාන තලයක නොතිබුණ ද, දුර්වල නළු නිළියන් නොසිටීම මෙම නිෂ්පාදනයේ භාග්‍යයකි. යම් යම් දුර්වලතා මතු වුවද ඊළඟ ජවනිකාවේ ප්‍රබලකමින් එය මඟහැරී යන තත්ත්වයක්‌ නිර්මාණය වී තිබුණි. රැනවෙස්‌කයා ආර්යාවගේ චරිතය ඉතාම හොඳින් රඟ පෑ අතර, පසුගිය නිෂ්පාදන සමඟ බලන විට එය එක්‌තරා ජයග්‍රහණයකි. චෙකොෆ්ගේ නාට්‍යය ජීවමාන කළ ස්‌ටැනිස්‌ලොවුස්‌කි ගේ රංග රීතිය මත පිහිටා බැලීමේ ලොපකින්, ට්‍රෙෆ්මොෆ්, දුන්යාචා, ෆයර්ස්‌, යාෂා ආදීන්ගේ තත්ත්වය කැපි පෙනුණි. ෆයර්ස්‌ මෙහිදී විශේෂ හැකියාවකින් මතු වූ අතර ෆයෙෆ් හා සෙසු අයද, කැපී පෙනුනි. රංග වින්‍යාසය, වේදිකා පරිපාලනය යන ආදිය හොඳින් තිබුණි. සෝමලතා සුබසිංහගේ නිෂ්පාදනයට සාපේක්‍ෂව සෑම අංගයක්‌ම ඉදිරියෙන් තිබුණි.
"මුහුදු ලිහිණියා" අසාර්ථක නොවු නමුත් "චෙරි උයන" තරම් පුරුදු කළ දිගු කාලින අභ්‍යාසයක්‌ පළ නොකරයි. නළුනිළි කණ්‌ඩායම දක්‌ෂ නමුත් වේදිකා පරිපාලනය, රංග වින්‍යාසය දෙබස්‌ පැවසීම යන තැන්වලින් දුබලතා මතු වෙයි. ඇතැම් දෙබස්‌ අමතකව වෙනත් දෙබස්‌ ආදේශ වන බව බුද්ධිමත් ප්‍රේක්‌ෂකයාට වැටහේ. "චෙරි උයන" චෙකොෆ්ගේ වඩා ප්‍රකට නාට්‍යය වුව ද "මුහුදු ලිහිණියා" වඩාත් සංකීර්ණ සංකේත භාවිතයක්‌ වෙත ගමන් කරන නාට්‍යයකි. නිවාඩු නිකේතනවලට ගොස්‌ ග්‍රාමීය පරිසරයේ නිවාඩු ගත කිරීම චෙකොෆ්ගේ ඇතැම් කෙටිකතාවලටද වස්‌තු විෂය වන ප්‍රකට පුවතකි. එහි බැරෑරුම් රුසියන් යථාර්ථයක්‌ මෙන්ම සර්වරාත්‍රික හා සර්වකාලීන මිනිස්‌ පැවැත්මේ ෙ€දවාකය ද ගැබ්වේ. මෙබඳු නාට්‍ය රඟපෑමේදී නළු නිළි කණ්‌ඩායම මෙම චෙකෝපියානු තත්ත්වය ගැඹුරින් අවබෝධ කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍යය. නිෂ්පාදකයා තවත් ප්‍රාමාණිකයන් සමඟ දීර්ඝ සාකච්ඡා තුළින් මේ පිළිබඳ ගැටලු විසඳා ගත යුතුය. ඉන් පසු නැවත නිෂ්පාදනයකට යා යුතුය. මන්ද යත් මුහුදු ලිහිණියා අතිශයින්ම වැදගත් තීරණාත්මක නාට්‍යයක්‌ නිසාය.
මුහුදු ලිහිණියාහි නළුනිළි කණ්‌ඩායම ප්‍රතිසංස්‌කරණය කළ යුතුය. ඔවුන් අතර චෙකොෆ් පිළිබඳ පුළුල් ශාස්‌ත්‍රිය සාකච්ඡාවක්‌ ගොඩනැගීම මෙහිදී අත්‍යාවශ්‍ය පියවරකි.
චෙකොෆ්ගේ මුහුදු ලිහිණියා ද ප්‍රථම නිෂ්පාදනයේදීම අසාර්ථක වූ බවත්. පසුව විශිෂ්ට ලෙස නිර්මාණය වූ බවත් මෙහිදී අමතක නොකළ යුතුය. දෙවැනි නිෂ්පාදනයේදී ඒ සඳහා ගැනුණු ප්‍රයත්න නැවත අපගේ අවධානයට ලක්‌විය යුතුව පවතියි.
හමාරකිරීම
බොහෝ විශිෂ්ට ප්‍රවීණයින් හාස්‍යය හා වාණිජ්‍යය වෙත ගමන් කරන යුගයක තරුණ සාමුහික නිෂ්පාදන සඳහා චොකොෆ්ව තෝරා ගැනීම අතිශයින්ම අගය කළ යුතුය. එහෙත් ඇකඩමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ නාට්‍ය කලාවේ සීමාව වන්නේ නාට්‍යය කායික හරඹයකට ලඝූ කිරීමයි. විශ්වවිද්‍යාලයක්‌ තුළ නාට්‍ය කලාව අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම බුද්ධිමය හරඹයක්‌ ද විය යුතුය. ඒ සඳහා නාට්‍ය සාහිත්‍යය හා විචාර කතිකාව වෙත දක්‌වන අවධානය විශාල විය යුතුය . අඛණ්‌ඩ විය යුතුය.
කැලණිය නාට්‍ය උදෙසා සරු තෝතැන්නක්‌ කිරීම සඳහා එම සාධක සපුරාලීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. එසේ නැතහොත් සිදුවන්නේ කැලණියෙන් උපන් නාට්‍ය සම්පත් අගනුවර වේදිකාව විසින් උරාගනු ලැබීම පමණයි. අගනුවර නාට්‍ය ලෝලින් කැලණියට ඇදගැනීමේ ශක්‌තිමත් නාට්‍ය සම්ප්‍රදායක්‌ කැලණියේ ගොඩනැගිය යුතුය. එසේ වුවහොත් ඇකඩමික්‌ ප්ලේයර්ස්‌ලාගේ සුවිසල් ශ්‍රමය ශක්‌තිමත් අනාගත ආයෝජනයක්‌ බවට පත්වේ. මේ සියලු අභියෝග අප ඉදිරියේ පවතියි. ඒවා සාමුහිකව ජය ගනිමු.
චින්තක රණසිංහ
© Copy Rights - Divayina "Watamadala"
IMF Mission Concludes Visit to Sri Lanka Update
-
The International Monetary Fund (IMF) mission recently ended its visit to
Sri Lanka. This was...
8 months ago
0 comments:
Post a Comment