සම්පාදිත ටවර්හෝල් නූර්ති ගී ග්රන්ථය.....
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 8:39 PM 0 comments
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 8:39 PM 0 comments
Labels: චිත්රපටිය, ටෙලි නාට්ය, පුවත්
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 8:38 PM 0 comments
Labels: මතක සැමරැම්
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 8:37 PM 0 comments
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:44 AM 0 comments
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:40 AM 0 comments
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:36 AM 1 comments
Labels: කවිය
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:35 AM 0 comments
Labels: කවිය
සොයාගෙන කියවන්න - ගෙදර ගැන හිත හිතා නැටුවා.... |
කවියක යොදන වචනයක් යනු අර්ථයක් සහ රිද්මයක් මතු කරන්නක්. වචන යනු අපගේ මනස තුළ විවිධ සංඥාවක් ඇති කරන දෙයක්. වචන තුළින් අප තුළ හැඟීම් සාධනය කරනවා. කවියක සාර්ථකත්වයක් රැඳී තියෙන්නේ කවියා විසින් කවිය තුළ යොදන භාෂාව අනුවමයි. කවියාට තම නිර්මාණය ගොඩ නඟන්නට තිබෙන අමුද්රව්ය වනුයේ භාෂාවයි.
2010 වසරේ රාජ්ය සම්මාන දිනූ මහින්ද ප්රසාද් මස්ඉඹුල කවියාගේ ‘හිරුත් හිම පියල්ලක’ කාව්ය ග්රන්ථයේ පළමු කවිය වෙත අපේ අවධානය යොමු කරමු. ඒ කවිය නම් කර ඇත්තේ ‘ලියමන’ යනුවෙන්. එහි භාෂාව භාවිත කර තිබෙන ආකාරය එනම් වචන පෙළින් පෙළට තබා කවිය ගොඩනඟන ආකාරය බලන්න.
නෙළුම් කවි ලී කෙළි ඔලිඳ කෙළි
මෙතෙක් නැතුව නොවෙයි අම්මේ ඒත් ඒවා වෙනස් කර කර අලුත් අයිටම්ස් හදනවා උත්සවත් දැන් වැඩි නිසා ෂෝස් දිගටම තියනවා නින්ද නෑ රෑ පුරා නටනවා උදේ ප්රැක්ටිස් කරනවා
දුරබැහැරකින් පැමිණ අග නගරයේ නැවතී නර්තනය රැකියාව බවට පත් කර ගත් තරුණ දියණියක් තමන්ගේ මවට ලියන ලියුමක් විදිහටයි මේ කවිය ගොඩනැඟෙන්නේ. ඇය තම මවට තවදුරටත් ලියන්නේ මොනවාදැයි බලමු.
ඇඟේ හැඩ නැතිවෙයි කියා කන්න දෙන්නෑ රෑට බත් කෙල්ලො දහයක් ඉන්නවා හොරෙන් අපි තේ හදනවා සිංදු විෂුවල්වලට ගියොතින් දාහ ගාණේ ලැබෙනවා ඒක අමතර ඒ වුණත් විළුඹ තුනටිය රිදෙනවා
කවියා යොදන්නේ මේ තේමාවට උචිත බස් වහරක් නොවේද. දියණියක් තම මවට ලිපියක් ලියන විටදී විදග්ධ බස් වහරක් යොදා ගන්නේ නැහැ. ලියමනකට යොදන්නේ සරල හැඟීම්බර වචන. කවියා මෙම කවිය සඳහා යොදාගන්නේ ඊටම උචිත බස්වහරක්. ඉහතින් සඳහන් කළ සුභාෂිතයේ එන කවියේ බස හැසිරවීම වැනි සම්භාව්ය බසක් මේ කවියට උචිත වන්නේ නැහැ. අපට මේ කවියේ වචනවල රිද්මය දැනෙනවා. ඒ වචන යොදා තිබෙන පිළිවෙළ එනම් එහි ආකෘතිය අපට අපේ පැරැණි කාව්යයක් සිහිපත් කරනවා.
කෝට්ටේ යුගයේ අවසාන භාගයේදී රණස්ගල්ලේ ස්ථවිරපාදයන් අතින් පිටපත් කර ඊට තවත් අතිරේක කවි කීපයක් එකතු කර ඇතැයි විද්වතුන් විසින් මත පළ කර ඇති ‘ලෝකෝපකාරය’ කාව්ය ග්රන්ථයේ එන කවිවල රිද්මය ද අපට මෙහිදී මතකයට එනවා.
සා ව අප බෝසත් - සා බමුණාට දෙනු ව ඇඟ මස් පීනූ සඳ ගින්නට - සුරිඳු ගෙන සඳ මැදෙහි ඇන්දේ (13 වන කවිය) ඉසුරින් පිරිහුණත් - සුදන තම ගුණය අඩු නොකෙරෙත් බිඳුණත් රන් බඳුන - ඇණ බර අගය අඩු නොවන මෙනි (15 වන කවිය) ඒ කවිවලින් මතු කෙරෙන රිද්මයත් ‘ලියමන’ කවියේ භාෂා භාවිතයෙන් මතු කෙරෙන රිද්මයත් සස¼දා බලන්න. ඇඟේ හැඩ නැතිවෙයි කියා කන්න දෙන්නෑ රෑට බත්
මේ කවියේ උපයුක්ත භාෂාවේ රිද්මය වෙතයි අපගේ අවධානය තවමත් යොමුව ඇත්තේ. කවියක් පළමුවරට අපව ඇද බැඳ ගන්නේ, අපිව ආකර්ෂණය කරන්නේ එහි බස්වහර විසින්මයි. එමෙන්ම එහි අර්ථයක්ද භාෂාව තුළම රැඳී පවතිනවා.
මේ කවිය නර්තන වෘත්තියේ යෙදී සිටින ශිල්පිනියකගේ ආත්ම කථනයක් නිසා මෙහි ආකෘතියේ නර්තනමය රිද්මයක්, චලනයක් පවතී යැයි අපට හැඟෙනවා. තවදුරටත් ඒ ආකෘතිය ඔස්සේ යමු. අලුත් නැටුමක දුහුල් ඇඳුමට වශීවුණු පොහොසත් කෙනෙක් තෑගි දෙන්නට අහනවා මම එපාමයි කියනවා උත්සවේ දවසේ මගේ මට අම්ම කී දේ මතක් වෙනවා ඇත්තමයි සමහර දෙනෙත්වල හරි අමුත්තක් තියෙනවා
දැන් මේ කවියේ අර්ථ රසය මතු කරන ආකාරය වෙත යොමු වෙමු. මෙහි අර්ථය කුමක්ද. එනම් කවියේ මතුපිටින් දක්නට නොලැබෙන එහි පතුලේ පවතින අර්ථය කුමක්ද විමසා බලමු. මෙම පද්යයේ ආකෘතිය තුළ දී අපට දැනෙන්නේ ශෝකීභාවයක්. එයින් උත්පාදනය වන්නේ කරුණා රසයක්. අපට මේ නර්තන දියණිය පිළිබඳ කරුණාවක්, දයාවක් ඇති වෙනවා නොවේද?
අර්ථපූර්ණ කාව්ය නිර්මාණයකදී හැඟීම් සූචනය කරවනවා. ඒ මතු කෙරෙන හැඟීම්, හැඟීම් ලෙසම රඳවා නොගෙන එය අපගේ් චින්තනයට බලපෑම් කරන දෙයක් බවට පත් කරනවා. කාව්ය සේවනය සහෘදයකුගේ චින්තනය ගැඹුරු කරවන්නට, පුබුදු කරවන්නට ඒ අනුව හේතු සාධක වෙනවා.
කවියේ චිත්රණය කෙරෙන මෙම තරුණ නර්තන ශිල්පිනිය නිරතව සිටින්නේ උසස්, සම්භාව්ය නර්තන කලාවක නොවේ. නර්තනය යනු සෞන්දර්ය අධ්යාපනික උසස් කලා මාධ්යයක්. එහෙත් ඇයට නිරතවීමට සිදුවී ඇත්තේ කෙබඳු නර්තන කලාවකද, ඒ පිළිබඳ කවියේදී අපට හඟවන්නේ කෙසේද?
අලුත් අයිටම්ස්, ෂෝස්, සිංදු විෂුවල් මේ වචනවලින් අපට හැඟෙන්නේ ඒ ගරු ගාම්භීර නර්තන කලාව නොවේ. කලාව වෙළෙ¼දාමක් බවට පත්ව රූපවාහිනී නාළිකාවල සහ වේදිකා සන්දර්ශනවල වාණිජ කර්මාන්තයක් වූ රංගනයයි. එහිදී ඇය තවදුරටත් රංගන ශිල්පිනියක් නොවේ.
ශ්රමිකයෙකි. එම වාණිජ කර්මාන්තයේදී ඇයට ඇයගේ සිරුර අලෙවි භාණ්ඩයක් ලෙස හසුරුවන්නට සිදුවේ. ඇගේ ජීවිතය පිළිබඳ වටහා ගන්නට තවදුරටත් ඇගේ ලියමන වෙත යොමු වෙමු.
දවස් නවයක් ෂෝස් දිගටම ඊයෙ මට අර ලෙඩේ හැදුණා ඒත් අම්මේ ගණන් නොගෙනම ගෙදර ගැන හිත හිතා නැටුවා අම්මගේ විටමින් ටිකයි තාත්තගෙ දානෙට බඩුයි ගන්න සල්ලිත් ඔන්න අම්මේ මේත් එක්කම එවනවා මෙම කවියේදී එහි මතුපිටින් නොකියැවෙන එහෙත් කවියේ පදපෙළට යටින් සැඟව තිබෙන අර්ථ මොනවාද? අපේ පැරැණි ජන සමාජවලදී ශාන්තිකර්ම ලෙස, යාතුකර්ම ලෙස පැවතව, පසුව අධ්යාපන ක්ෂේත්රය තුළට කලාවක් ලෙස පැමිණි නර්තනය සමකාලීන සමාජ තුළ වාණිජ කර්මාන්තයක් බවට පත්ව ඇති අයුරු මේ කවියෙන් ධ්වනිත කෙරෙනවා.
මහින්ද ප්රසාද් තරුණ කවියාගේ පරිකල්පනයයි මෙහිදී වැදගත් වූයේ. මෙම කවියේදී ඔහු නර්තන ශිල්පිනියක් බවට පරිකල්පනය කරගනු ලබනවා. කවිය ගොඩනැඟෙනුයේ එම පරිකල්පනීය චරිතයේ ආත්මකථනයක් ලෙසයි. ඇය සිය මවට ලියන ලියමන අවසන් කරනුයේ මෙම පද පෙළිනි.
නිසරු අත්පුඩි විසිල් ඝෝෂා
අතර පසුපස තැනක කෙළවර නොලා ඇසිපිය බලා මා දෙස අම්ම ඉන්නව පේනවා
සිසිර කුමාර මහගම
|
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:31 AM 0 comments
Labels: කවිය
අඥාන සූරසේනලා ඉසිවර නුවණින් දැකි දේශපාලන ටෙලි නාට්යකරුවා |
1941 ජනවාරි මස 28 වැනි දින දකුණු පළාතේ හික්කඩුව නම් ග්රාමයේ උපත ලබා ගාල්ල මහින්ද විදුහලෙන් සිප්සතර හැදෑරීමෙන් පසුව මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවේ රැකියාලාභියකු වී කොළඹ පැමිණෙන ධම්ම ජාගොඩ තරුණයා වසර 30කට පසුව, පරිණත වී කලා ක්ෂේත්රයේ දැවැන්තයකු ලෙසටත් සවිඥානික දේශපාලන සත්ත්වයකු ලෙසටත් නාට්ය අංශයේ ප්රධානියා වශයෙන් ආසනාරූඪවීම සඳහා ජාතික රූපවාහිනියට පියවර තබන්නේ රූපවාහිනී මාධ්යයේ ආගමනයත් සමඟය.
ධම්ම ජාගොඩයන් මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවේ සේවය කරන සමයේදීම වේදිකා නාට්ය කිහිපයක් නිර්මාණය කළද ඔහු ප්රසිද්ධ වේදිකාවට අවතීර්ණ වන්නේ 1963 වර්ෂයේදී අමෙරිකන් ජාතික ටෙනිස් විලියම්ග්ගේ නාට්යයක් අනුවර්තනය කර අධ්යක්ෂණය කරමිනි. වෙස් මුහුණු නමින් නාට්ය ඉතිහාසයේ ලියැවී ඇති මෙම නාට්යය එවකට සිටි දැවැන්ත නිර්මාණකරුවන්ගේ නිර්මාණ අභිභවා සම්මානයට පාත්ර විය. ධම්ම ජාගොඩ සිංහල සහ ඉංගී්රසි භාෂාවන් ද්විත්වයෙන්ම එක හා සමානව මා වැඩ කිරීමේ සූරයෙක් විය. මෙය ඔහුගේ පසුකාලීන නිර්මාණයන් සඳහා මහෝපකාරී විය. කෝලම් හා නාඩගම් නාට්ය සම්ප්රදාය, තාත්විකවාදී හා අධිතාත්විකවාදී රීතින් මෙන්ම යුරෝපයේ නව රැල්ලක් ලෙස හඹා ගිය කෘෘර නාට්ය සම්ප්රදාය මනා ලෙස අධ්යයනය කරමින් එම නාට්ය සම්ප්රදායන් අනුසාරයෙන් වේදිකා නාට්ය කිහිපයක් නිර්මාණය කිරීමට ධම්ම පෙලැඹුණේය. 1971 කැරැල්ලේ නැඟිටීම පිළිබඳ ඇතිවූ සංවේදී බව හේතුකොට ගෙන මළවුන් නැඟිටියි යනුවෙන් නාට්යයක් ඔහු විසින් නිර්මාණය කළද එය මහජන ප්රදර්ශනය සඳහා තහනම් කරන ලදී.
ධර්මසේන පතිරාජයන්ගේ පිටපතකට අනුව නිර්මාණය කරන ලද කොරා සහ අන්ධයා නාට්යයද, හොටබරි යුද්ධය, පරස්තාව, පෝරිසාදයා, සකලජන සහ මුහුදු පුත්තු නව නිර්මාණය යන වේදිකා නාට්යයන් ධම්ම ජාගොඩයන් අතින් නිර්මාණය වූ වේදිකා නාට්යයන් ලෙස නාට්ය ඉතිහාසයේ ලියැවී ඇත. ධම්ම ජාගොඩයන්ගේ පාංශු දේහධාරී ශරීරය සහ ඔහුගේ මුවපුරා රැඳුණු ලස්සන සිනහව මෙන්ම මනා ලෙස හඬ පාලනය කරගනිමින් ගායනා කිරීමේ හැකියාව ඔහුව ප්රාණජීව නළුවකු බවටද පත් කෙළේය.
වෙසෙසින්ම මහාචාර්ය සරච්චන්ද්රයන්ගේ මනමේ නාට්යයෙහි වැදි රජු ලෙස ඔහු කරන ලද වේදිකා රංගනය සදානුස්මරණීය වේ. රංගන ශිල්පියකු වශයෙන් ඔහු සිනමා රංගනයට ද පසුකලකදී පිවිසුණේය. ආචාර්ය ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් අධ්යක්ෂණය කරන ලද මඩොල් දූව, ආචාර්ය තිස්ස අබේසේකර විසින් නිර්මාණය කරන ලද මහගෙදර සහ මංමුළාවැල් යන සිනමා පටයන් ධම්ම ජාගොඩයන් රංගනයෙන් දායක වූ සිනමා නිර්මාණ වේ. (මංමුළාවැල් සිනමා නිර්මාණය ප්රේක්ෂකයන් අතට පැමිණීමට පෙර 1983 ජාතිවාදී කලබල සමයේදී විනාශයට පත්වීම අවාසනාවන්ත සිද්ධියකි.
එමෙන්ම නාට්ය විෂය පිළිබඳ ධම්ම ජාගොඩයන්ගේ පරිචය අනාගතයේදී එම විෂය හදාරණ ශිෂ්ය ශිෂ්යාවන්ට තිරසර මාවතක් විවර කළේය. 70 සමගි පෙරමුණ රජය යටතේ අධ්යාපන අමාත්යංශ ලේකම්වරයා වූ ආචාර්ය ප්රේමදාස උඩගම මහතා සමඟ ධම්ම එක්වී දිවා රෑ වෙහෙස නොබලා කෙටුම්පත් කරන ලද නාට්ය හා රංග කලා විෂය අදටත් විශ්වවිද්යාල විද්යාර්ථීන්ටත් උසස් පෙළ හදාරන ශිෂ්ය ශිෂ්යාවන්ටත් එම විෂය අරබයා පරිපූර්ණව තිබෙන එකම විෂය නිර්දේශය වේ. එමෙන්ම නාට්ය හා රංග කලාවට අදාළ පාරිභාෂික ශබ්ද කෝෂයක් සම්පාදනය කිරීම නාට්ය කලාව වෙනුවෙන් ඔහු කරන ලද තවත් මෙහෙවරක් විය. එම අත්පොත අදත් විද්යාර්ථීන් අතරේ පරිහරණය වීම අති සුවිශේෂ වේ. ධම්ම ජාගොඩ සතු වූ නිවැරැදි සමාජ දැක්මට අත්වැල සපයන්නේ ඔහුගේ මාක්ස්වාදී දේශපාලන දෘෂ්ටියයි. මහාචාර්ය සුචරිත ගම්ලත්, ආචාර්ය පියසීලී විජේගුණසිංහ, විජය ඩයස් සහ ආනන්ද වක්කුඹුර වැනි සමකාලීනයන් සමඟ විප්ලවවාදී කොමියුස්ට් පක්ෂයේ සක්රිය සාමාජිකයකු වශයෙන් කටයුතු කිරීම ධම්ම සතු වූ දේශපාලන දෘෂ්ටිය පදම් කළේය. මෙම දේශපාලන අස්ථානය මඟින් සෑම විෂයක්ම විච්ඡේදනය කරමින් අධ්යයනය කිරීමට ඔහු සතු නිසඟ හැකියාව ඔපමට්ටම් කරන ලදී. 70 දශකයේ දී ශ්රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ අධ්යාපන සේවය යටතේ තිලක් ජයරත්නයන් විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද රූපණ මණ්ඩපයෙහි වැඩසටහන් මෙහෙවන්නා වූයේ ධම්ම ජාගොඩයන්ය. තත්කාලීනව නිර්මාණය වූ කලා නිර්මාණයන් පිළිබඳ මූලික වශයෙන් විමසා බැලීමක් මෙම වැඩසටහන් මාලාවට ප්රස්තුත වූ විෂය ක්ෂේත්රය වේ. මැදිවියට පත්, පරිණත ධම්ම ජාගොඩගේ ජීවිතයෙහි ඊළඟ කඩඉම වන්නේ ශ්රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාව ඉදිරියෙන් දිවෙන පාර මාරුවී ජාතික රූපවාහිනියට ගොඩවීම වේ. කලාවේ සියලු න්යායන් හා අත්දැකීම් පොදි බැඳගෙන එය ඔහුගේ දේශපාලන විඥානයෙන් ගැටගසාගෙන රූපවාහිනී මාධ්යයට සම්ප්රාප්ත වූ ධම්ම ජාගොඩයන් නව මාධ්යය ජාතියට හිතෛෂී ආකාරයෙන් මෙහෙයවීමේ යුග කාර්යභාරය ආරම්භ කෙළේය. මෙයට සමගාමීව ටෙලි නාට්යය යන නම රූපවාහිනී මාධ්යට හඳුන්වා දෙමින් ධම්ම ජාගොඩයෝ ටෙලි නාට්යකරණය ආරම්භ කළහ. ධම්ම ජාගොඩගේ පළමු ප්රාසාංගික ටෙලි නාට්යය පළිඟු මැණිකේ ටෙලි නාට්යය වේ.
තත්කාලීන සමාජ ගර්භය දේශපාලනිකව ප්රශ්න කිරීමට ආචාර්ය ධර්මසේන පතිරාජයන් තම කලා භාවිතය සිනමා මාධ්යයට යොදා ගත්තේ යම්සේද ඔහු හා එකම දේශපාලන අස්ථානයක හිඳිමින් කලා ක්ෂේත්රයේ අහුමුලුවල සැරීසැරූ ධම්ම ජාගොඩ ටෙලා නාට්ය මාධ්යය භාවිත කරමින් දේශපාලනිකව සමාජය ප්රශ්න කිරීමට සක්රිය විය. 1977 ජේ.ආර්. ජයවර්ධන රජය විසින් හඳුන්වා දුන් විවෘත ආර්ථිකයට යම්තම් වසර 10ක් සපිරෙන විට මෙම අර්ථ ක්රමයෙන් විනාශ වූ ජනතාවගේ ආධ්යාත්මික ගැඹුරෙන් ප්රශ්න කිරීමට ධම්ම ඉදිරිපත් වීම ටෙලි නාට්ය ක්ෂේත්රයේ නියැළී සිටින අප සැමට ඓතිහාසිකව පූර්වාදර්ශයක් ශේෂ කර ඇත. දශක 30 කට වඩා අප අත්විඳින වෙළෙඳපොළ ආර්ථික ක්රමය හේතුවෙන් වඩා වඩාත් තීවු ආකාරයෙන් ශුද්ධ වූ කලාව විනාශ කරමින් දිනෙන් දින එය බිළී බා ගන්නා අයුරු දෘශ්යමාන සත්යයක් වී ඇත.
වෙළෙඳපොළ ආර්ථිකයෙන් පෝෂණය වූ තැරැව්කාරයන්ගේ ප්රාග්ධනයට ග්රාමීය මෙන්ම නාගරික අහිංසක කලාකරුවන්ගේ ජීවිත බිලිවෙමින් පවතී. ඔවුන්ගේ නිර්මාණ කුණු කොල්ලයට විකිණෙන ප්රවණතාවක් සමාජ ගතවී ඇත. පට් පට් ගා සල්ලි හොයන සූරසේනලා විවෘත ආර්ථිකයේ බල මහිමයෙන් දසත බිහි වූහ. ඔවුහු වෙළෙඳපොළ ආර්ථිකයේ නිර්මිත වූ සංස්කෘති අංගෝපාංගවලින් ආඪ්ය වී ගමට ගියහ.
ගැමි කලාකරුකරුගේ කලා නිර්මාණවලට අඩු මුදලක් ලබා දෙමින් නගරයේදී වැඩි මුදලක් තම සාක්කුවට දමා ගැනීම පිණිස ඔවුහු සැමවිට පෙළගැසී සිටිති. අඥාන සූරසේන පන්තිය කලා ක්ෂේත්රයේ පමණක් නොව සියලු ක්ෂේත්රයන්හි තීන්දු තීරණ ගන්නා තීරක බලවේගය වශයෙන් ස්ථිතික වී ඇත. කාන්තාවන්ගේ රූසපුව වෙළෙඳ භාණ්ඩයක් ලෙසද ඔජවඩවමින් අහිංසක පවුල් කුටුම්බය දෙදරවීමට පවා සූරසේන ප්රාග්ධනය පොහොසත් වී ඇත.
එහෙයින් ධම්ම ජාගොඩ යනු රූපවාහිනි මාධ්ය ඉතිහාසයේ බිහිවුණු එකම දේශපාලන නාට්යකරුවා ලෙස සඳහන් කිරීමට මම දෙවරක් නොසිතමි. සෝමවීර සේනානායක නමැති සූර පිටපත් රචකයා මඟින් පළිඟු මැණිකේ ටෙලි නාට්යය ලියා ගනිමින්, එයට ඔහු සතු වූ දේශපාලන දෘෂ්ටිය මුසු කරමින් ධම්ම ජාගොඩයන් විසින් කරන ලද මෙම ඓතිහාසික කාර්යභාර්යය අමරණීය වේ.
එහෙත් එවකට පැවැති විජය රූපවාහිනී සම්මාන උළෙලේදී කලා සක්විත්තන්ගේ බලපුළුවන්කාරකමට ධම්ම ජාගොඩයන්ගේ නිසඟ කලා හැකියාව පරාජය විය. එදින ඔහුගේ දෑස කඳුළෙන් තෙත් විය. ඔහු මා හා ෙදාඩමලු වූ සැන්දෑවන්හිදී අනාගතයේදී කලාවට සිදුවෙන්නා වූ ව්යසනකාරී තත්ත්වයන් පිළිබඳ පැහැදිලි කළ අවස්ථාවන් බොහෝ විය. කලාකරුවන්ගේ අනාගත ඛේදවාචකය තේමා කරගනිමින් මිහිකතගේ දරුවෝ ප්රාසාංගික ටෙලි නාට්යය ඔහු විසින් නිර්මාණය කරන ලදී. 1987 කළු ජූලිය හේතුවෙන් සිඳීබිඳී ගිය සිංහල - දෙමළ අනේයාන්ය සහෝදරත්වය යළි ගොඩනැංවීමේ පරම අභිලාෂයෙන් හෙන්රි ජයසේනයන්ගේ තිර නාටකයක් පාදක කර ගනිමින් සඳක කතාවක් මැදිරි ටෙලි නාට්යය නිර්මාණය කරමින් ධම්ම ජාගොඩයන් විසින් තමන්ගේ දේශපාලන දැක්ම නැවත වතාවක් ජනතාව ඉදිරියට රැගෙන එන ලදී.
ටෙලි නාට්යකරණයෙන් පරිබාහිරව සිංහල ගැමි කලාව රූපවාහිනී මාධ්යයට ගෙන ඒමේ පරමාර්ථය පෙරදැරිව ගැමි රඟමඩල විචිත්රාංග වැඩසටහන් පෙළ ධම්ම ජාගොඩයන් විසින් නිර්මාණය කරන ලදී. මේ සඳහා ගැමි නාටකයන් සොයාගෙන එළිමහන් රූගත කිරීමේ බස්රථය නියරවල් දිගේ අෑත ගම්දනව් ඔස්සේ පිටත් කිරීමට කටයුතු කිරීම ඔහු විසින් ජන කලාව වෙනුවෙන් කරන ලද මහඟු වියමනක් ලෙසට ඓතිහාසිකව සනිටුහන් වී ඇත.
එමෙන්ම කැලණි පාලම, හුනුවටයේ කතාව, වෙස්සන්තර, දික්තල කාලගෝල, පරාස්ස, අහසින් වැටුණු මිනිස්සු වැනි නාට්ය ක්ෂේත්රයේ මතක සටහන් තබා ඇති නාට්ය නිර්මාණ රූපවාහිනි මාධ්යයට ගෙන ඒමෙන් ධම්ම ජාගොඩයන් නැවත වතාවක් වේදිකා ක්ෂේත්රයට කරන ලද සේවාව සදානුස්මරණීය වශයෙන් ලියැවී ඇත. ජාතික රූපවාහිනිය ස්ථාපිත වූ අවධියේම ධම්ම ජාගොඩ වැනි නිර්මාණකරුවන් රූපවාහිනී මාධ්යය හැසිරවීම නොරිස්සූ පිරිස් බෝවීමේ ප්රවණතාවක් ඇති විය. ධම්ම ජාගොඩයන්ගේ දේශපාලනය පිළිබඳ හේතුවෙන් රූපවාහිනිය අතහැර ගොස් නැවත වතාවක් රංග ශාලිකා පාසල ප්රතිෂ්ඨාපනය කිරීමට ධම්ම ජාගොඩයන්ට සිත් වූ අවස්ථාවන් බොහෝ විය.
මෙයට වසර 25කට පෙර වියෝ වූ ධම්ම ජාගොඩයන් විසින් නාට්ය ක්ෂේත්රයටත් වෙසසින්ම රූපවාහිනී මාධ්යයටත් කරන ලද මහඟු මෙහෙවරෙහි අල්පමය කරුණු කිහිපයක් මෙසේ ලියා තබන විට මතකයට නැඟෙන්නේ පළිඟු මැණිකේ ටෙලි නාට්යයෙහි ඔහුගේ රූපමය භාෂාවයි. සමීප රූප, මාධ්ය රූප, දුර රූප යන මේ රූප වර්ගීකරණයෙන් ඔහු කරන ලද වියමන රූපවාහිනී මාධ්යය හදාරන්නට පෙළපොතක් වී අවසානය.
සූරසේනලාගේ පට් පට් ගා උපද්දන ප්රාග්ධනය විසින් එය ගිලගන්නා වූ ධනේශ්වර පාලනය, සනාතන දහමක් ලෙස අප ජීවිත වටා භ්රමණය වන ආකාරය රූපවාහිනී මාධ්යයෙන් විචක්ෂණ අයුරින් අපට කියා දුන් ධම්ම ජාගොඩ කලාකරුවාණනි, ඔබ අමරණීයයි.
http://www.mawbima.lk
|
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:29 AM 0 comments
Labels: මතක සැමරැම්
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:28 AM 0 comments
Labels: අදහස, චිත්රපටිය
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:23 AM 0 comments
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:21 AM 0 comments
Labels: සාහිත්යය
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:18 AM 0 comments
සමාජය තුළ "මහ සමයම" සාකච්ඡා වුණොත් ඇති |
"මහ සමයම" නාට්යයේ තේමාව මොකක්ද?
"මහ සමයම" නාට්ය හරහා මම සමාජගත කරන්නේ මහසෝනාගේ උත්පත්ති කතාව. ඊශ්වර ළඟ බැලමෙහෙවර කම් කරපු අසුර නමැති පුද්ගලයා ඊශ්වර දැහැනෙන් මිය යනවා. ඊශ්වරගේ අග්නි ජාලාවකින් තමයි ඔහු මිය යන්නේ. ඒ ඔහු දැවී ගිය අළුවලින් මහසොහොන් සමයම උත්පත්තිය ලබනවා. මගේ "මහ සමයම" නාට්ය තුළ ගැබ්වෙලා තියෙන්නේ එම ප්රස්තුතයයි.
"මහ සමයම" තුළ වත්මන් දේශපාලන චරිත ඉන්නවාද? විවිධ ආකාරයට දකින්න පුළුවන් කෘතියක් මේක. සමාජමය දෘෂ්ටියකින් වගේම දේශපාලන දෘෂ්ටියකිනුත් මෙම නාට්ය දකින්න පුළුවන්. මතුපිටින් නොපෙනෙන ගැඹුරු ප්රවේශයක් මෙහි අන්තර්ගතයි. දේශපාලනමය දෘෂ්ටියෙන් බැලුවොත් "මහ සමයම" කවුද? දේශපාලනමය පැත්තටම මෙය සීමා කරන්නට බැහැ. අපි හැමෝ තුළම මහසෝනා කියන චරිතය ඉන්නවා. විටින් විට එම චරිතයන් මතු වෙන අවස්ථා තියෙනවා. දේශපාලන නෙතින් බැලුවත් විවිධ දේශපාලනඥයන් තුළින් මෙම චරිතය ඉස්මතු වන අවස්ථා තියෙනවා. අදෘශ්යමාන පැතිකඩක් නාට්යකරණයට යොදාගන්න හිතුවෙ ඇයි? අද සමාජෙ වෙසෙන බොහෝ දෙනෙක් අපේ ගැමි කලාව සහ යාතුකර්මවල අන්තර්ගත දේවල් හාස්යයට ලක්කරමින් වලංගු නැති ගණේට දාලා තිබෙනවා. බටහිර ක්රමයට නතුවෙලා අපේම දේ ප්රතික්ෂේප කරන තත්ත්වයට පත්වෙලා. අපේ වෙස් මුහුණු අපි අගය නොකොට සුද්දන්ට විකුණනවා. නමුත් ඒ වෙස්මූණු තුළ ගැබ්වෙලා තියෙන මනෝවිද්යාත්මක සහ කලාත්මක ගුණයන් බොහෝ දෙනෙක් දකින්නේ නෑ. නිර්මාණකරුවන් හැටියට අපිට වගකීමක් තිබෙනවා වියැකී යන ඒ ගැමි කලාවට නැවතත් පුනර්ජීවනයක් දෙන්න. මගේ මේ වෑයමත් ඒකයි. වර්තමානය වන විට විවිධාකාරයෙන් යුතු නාට්ය කරළියට එනවා. ඒවා තුළ සහ මෙ නාට්යය අතර තිබෙන වෙනස මොකක්ද?
වේදිකා නාට්ය ගොඩක් එනවා. නමුත් ප්රබල කතිකාවතක් ගොඩනඟන්න තරම් නිර්මාණ බිහිවෙන්නෙ නෑ. සීමිත පිරිසක් ඉන්නවා හොඳ නිර්මාණකරණයට යොමු වුණ මම ජනසන්නිවේදන විෂය උගන්වන ගුරුවරයකු හැටියට අපේ සම්ප්රදායික දේවල ඇති ගුණ අගුණ විශ්ලේෂණය කරනවා. එසේ විශ්ලේෂණය කරන කොට තමයි මට මෙම ප්රස්තුතය හමු වුණේ. අපි නාට්යකරණයේ නියැළෙන්න ඕනේ ජාත්යන්තර නාට්ය කලාව සහ ශ්රී ලාංකේය මුල්නාට්ය කලාව හරි හැටි හැඳිනගෙනයි. සමාජය තුළ කතිකාවතක් ගොඩනැඟෙන තරමෙ නාට්යයක් කරනවා නම් එහි සාර්ථකත්වයක් තිබෙනවා. මම මහාචාර්ය එදිරිවීර සරච්චන්ද්ර මහතාගේ නාට්ය කලාව දුටුවෙක් හැටියට මෙවන් වෙනසක් කළ යුතුයි කියලා හිතුවා.
"මහ සමයම" නාට්යයේ නළුවරණය කොහොමද කළේ? "මහ සමයම" නාට්ය තුළ පරම්පරා 9ක් නළු නිළියො රඟපානවා. ප්රවීණයන්, නවකයන් දෙපිරිසම මේ තුළ සිටිනවා. ඊශ්වර චරිතය චන්න විජේවර්ධනත් උමාගේ චරිතය ඉන්දිකා උපමාලිත් රඟ දක්වනවා. ජැක්සන් ඇන්තනී, ශි්රයන්ත මෙන්ඩිස්. නිස්සංක දිද්දෙණිය, සඳුන් විජේසිරි, චතුරිකා පීරිස්, මාධනී මල්වත්ත ආදී ප්රමුඛ පෙළේ රංගන ශිල්පීන් ශිල්පිනියන් රැසක් "මහ සමයම" නාට්ය තුළ රංගනයෙහි නියැළෙනවා. "මහ සමයම" නාටය සඳහා නෙලුම් පොකුණ රඟහලම තෝරා ගත්තේ ඇයි? මෑත කාලයක් වෙනකල්ම ලංකාවේ වේදිකාව පිළිබඳ ගැටලු තිබුණා. නමුත් නෙලුම් පොකුණ රඟහල තුළ ඇති නූතන තාක්ෂණය උපයෝගි කොට ගනිමින් දැවැන්ත නිර්මාණ කරන්න පුළුවන්. ඔපෙරාව වගේ ලොව සම්භාව්යය කෘති මෙරට තුළත් නිර්මාණය කරන්න ඕනේ. නෙලුම් පොකුණ රඟහල ඒ සෑම නිර්මාණයක් සඳහාම විශාල තෝතැන්නක්. මෙම නාට්ය තුළින් ඔබ අවසානයේ බලපොරොත්තු වෙන්නේ මොකක්ද? මෙය සමාජය තුළ සාකච්ඡාවට බඳුන්වන කෘතියක් වුණොත් එය නූතන නාට්ය ක්ෂේත්රයේ වර්ධනයට ඵලදායී වේවි. මම බලාපොරොත්තු වෙන්නේ එයයි.
Mawbima
|
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:17 AM 0 comments
සොයා බලා කපා කොටා ලියා පළ කලේ ලංකා කලා දිනපොත "Sri Lankan Art diary" at 10:16 AM 0 comments
තීබයේ පුතුනි, දූවරුනි, බල මැන මේ යන්නේ ඊඩිපස්ය.
මිනිසුන් අතර අතිශ්රේෂ්ඨ
----------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------